6 ŞUBAT DEPREMLERİ’NE DAİR MİLLETVEKİLİ, AYDIN VE SANATÇILARIN İMZACISI OLDUĞU ÇAĞRI METNİ YAYINLANDI
Adalet Peşinde Aileleri Platformu’nun hazırladığı 6 Şubat depremlerine dair çağrı metnine birçok aydın ve sanatçı, depremdeki katliamın hesabının sorulması duygusuyla imzacı oldu.
Her ne kadar imza metninde, 6 Şubat depremlerinde, devletin halka yönelik gerçekleştirdiği katliam “ihmaller” olarak tanımlanmış ve “kasıtsızmış” gibi ele alınmış olsa da; birçok aydın ve sanatçının 6 Şubat depremlerindeki katliamın hesabının sorulması, halkın adalet özlemine cevap olunması için metne imzacı olduğu düşünülüyor.
Halkın Gücü TV olarak depremin ilk anından itibaren Antakya’daydık. Ve diyoruz ki;
6 Şubat 2023’te deprem değil, devlet katletmiştir.
Bu, emperyalist sömürü politikalarının bir sonucu ve faşizmle yönetilen devlet gerçeğidir.
Katliam, “ihmaller zinciri” değil, bilinçli ve kasıtlıdır. Halk düşmanı politikaların sonucudur.
Katiller hala korunmakta, kollanmaktadır. Adalet halkın ellerinde, halkın adalet mücadelesindedir.
Deprem bölgesinde halkın sorunları devam etmekle birlikte, bu sorunların çözümü halkın örgütlenmesi ve adaletsizliklere karşı direnmesindedir.
Halkız, Haklıyız, Kazanacağız!
METNİN TAMAMINI YAYINLIYORUZ
” 6 ŞUBAT DEPREMLERİ: İHMALLER VE YETKİLİLERİN EKSİK KALDIĞI KONULAR 6 Şubat 2023 tarihinde, Türkiye’nin güneydoğu bölgesinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli iki büyük deprem, on binlerce can kaybına ve geniş çaplı yıkıma neden oldu. Bu depremler, sadece doğal bir felaket olarak değil, aynı zamanda insan kaynaklı ihmallerin ve devletin kriz yönetimindeki eksikliklerinin bir yansıması olarak değerlendirildi. Bu makalede, depremler sırasında ve sonrasında yaşanan ihmaller ve devletin eksik kaldığı noktalar ele alınacaktır. 1. Yapı Denetim Sistemindeki Zafiyetler Depremler sonrasında en dikkat çeken konu, yıkılan binaların büyük bir kısmının deprem yönetmeliklerine uygun inşa edilmemiş olmasıydı. Özellikle 1999 Marmara Depremi’nden sonra yürürlüğe giren ve Türkiye’nin yapı standartlarını ciddi şekilde yükseltmesi beklenen yönetmeliklerin yeterince uygulanmadığı ortaya çıktı. Eksik Denetimler: İnşaat süreçlerinde yapı denetim firmalarının yeterli kontrol sağlamadığı, müteahhitlerin ise maliyetleri düşürmek adına malzeme kalitesinden ödün verdiği tespit edildi. Özellikle son yıllarda inşaat sektöründe yaşanan büyüme ve rant odaklı projeler, denetim mekanizmalarının zayıf kalmasına yol açtı. İmar Affı: Türkiye’de çeşitli dönemlerde çıkarılan imar afları, özellikle güvensiz binaların yasallaştırılmasına neden oldu. Bu aflar, depreme dayanıksız yapıların denetlenmeden kullanılmasına izin vererek büyük bir risk oluşturdu. 2018 yılında çıkarılan imar affı ile yüz binlerce bina, mühendislik standartlarına uygun olup olmadığına bakılmaksızın kayıt altına alındı. 2. Acil Durum Yönetimindeki Yetersizlikler Deprem sonrası ilk 48 saat, kurtarma çalışmalarında en kritik dönem olarak bilinir. Ancak 6 Şubat depremleri sonrasında bu kritik zaman diliminde yeterli müdahale sağlanamadı. Koordinasyon Eksikliği: Deprem bölgelerine yönelik yardım ve kurtarma ekiplerinin koordinasyonunda ciddi aksaklıklar yaşandı. AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı) ile yerel yönetimler arasındaki işbirliği eksiklikleri, yardımların gecikmesine neden oldu. Özellikle kırsal ve ulaşılamayan bölgelerde insanlar saatlerce, hatta günlerce yardım beklemek zorunda kaldı. Yetersiz Ekipman ve Personel: Türkiye, deprem kuşağında yer almasına rağmen, acil durum müdahalelerinde kullanılacak modern ekipman ve yeterli eğitimli personel konusunda eksiklikler yaşadı. Deprem sonrası enkaz altında kalan vatandaşların kurtarılması için gerekli olan termal kameralar, iş makineleri ve arama-kurtarma köpeklerinin yeterli sayıda bulunmadığı rapor edildi. İletişim Sorunları: Deprem bölgelerinde iletişim altyapısının çökmesi, hem kurtarma çalışmalarını hem de halkın ihtiyaçlarını bildirmesini zorlaştırdı. Özellikle elektrik ve internet kesintileri, yardım taleplerinin iletilmesinde büyük sorunlara yol açtı. 3. Lojistik ve Yardım Dağıtımındaki Sorunlar Deprem sonrasında yapılan yardımların dağıtımında da büyük aksaklıklar yaşandı. Özellikle barınma, gıda ve tıbbi malzeme gibi acil ihtiyaçların karşılanmasında ciddi gecikmeler oldu. Stok Yönetimi ve Lojistik: AFAD ve Kızılay gibi kuruluşların afet anında kullanabilecekleri stokların yetersiz olduğu, özellikle çadır, battaniye ve mobil tuvalet gibi temel ihtiyaçların eksik kaldığı görüldü. Bazı yardım malzemeleri yanlış adreslere gönderilirken, bazıları ise depolarda bekletildi. Yetersiz Barınma Çözümleri: Depremzedeler için geçici barınma alanlarının kurulması günler sürdü. Soğuk kış şartlarında dışarıda kalan insanlar, temel barınma ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandı. Ayrıca, kurulan çadır kentlerde hijyen ve güvenlik sorunları ortaya çıktı. 4. İnşaat Sektöründeki Yolsuzluk ve Rant İddiaları Depremin ardından yıkılan binaların çoğunun yeni yapılmış veya yakın tarihte restore edilmiş olması, inşaat sektöründeki yolsuzluk iddialarını gündeme getirdi. Müteahhitlerin Sorumluluğu: Özellikle “çürük” olarak adlandırılan yapıların büyük bir kısmının müteahhitler tarafından düşük maliyetli ve kalitesiz malzemelerle inşa edildiği belirtildi. Deprem sonrası gözaltına alınan veya hakkında soruşturma açılan müteahhitlerin sayısı bu durumu açıkça ortaya koydu. Belediyelerin Rolü: Bazı yerel yönetimlerin, projeleri onaylarken gerekli denetimleri yapmadığı veya göz yumduğu iddia edildi. Bu durum, yapı güvenliğini tehlikeye atarak büyük bir halk sağlığı sorununa neden oldu. 5. Kriz İletişimi ve Şeffaflık Eksikliği Deprem sonrası hükümet yetkililerinin yaptığı açıklamalar, halkın bilgiye erişimini sınırlayan ve güveni sarsan nitelikteydi. Bilgi Kirliliği: Resmi makamlar tarafından yapılan çelişkili açıklamalar, bilgi kirliliğine yol açtı. Özellikle can kaybı sayısı ve hasarın boyutları konusunda farklı kaynaklardan gelen bilgiler, toplumda kafa karışıklığı yarattı. Basın Özgürlüğü ve Sosyal Medya Engelleri: Deprem sırasında ve sonrasında basın özgürlüğünün kısıtlanması ve sosyal medyaya getirilen erişim engelleri, halkın güncel bilgilere ulaşmasını zorlaştırdı. Yardım çağrılarının sosyal medya üzerinden yapılması engellendiği için birçok kişi gerekli desteği zamanında alamadı. Sonuç ve Öneriler 6 Şubat depremleri, Türkiye’nin doğal afetlere hazırlık konusundaki eksikliklerini ve yapı denetim sistemindeki zaafiyetleri acı bir şekilde ortaya koydu. Depremler, sadece doğanın değil, insan kaynaklı ihmallerin ve yetersizliklerin de ne denli yıkıcı olabileceğini gösterdi. Bu tür felaketlerin tekrar yaşanmaması için atılması gereken adımlar şunlardır: 1. Yapı Denetim Sistemi Güçlendirilmelidir: Bağımsız denetim firmalarının yetkinliği artırılmalı ve imar afları gibi uygulamalardan vazgeçilmelidir. 2. Acil Durum Müdahale Kapasitesi Artırılmalıdır: AFAD ve yerel yönetimlerin kriz yönetimi kapasiteleri güçlendirilerek, modern arama-kurtarma ekipmanları ve eğitimli personel sayısı artırılmalıdır. 3. Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik Sağlanmalıdır: Afet yönetiminde şeffaflık artırılmalı, bilgi kirliliği önlenmeli ve halkın güveni tesis edilmelidir. 4. Yolsuzluk ve Rantla Mücadele Edilmelidir: İnşaat sektöründeki yolsuzluklar ciddi bir şekilde denetlenmeli ve bu tür ihmallere karışanlar cezalandırılmalıdır. 5. Afet Bilinci ve Eğitim: Halkın afet bilinci ve hazırlık seviyesinin artırılması için eğitim programları yaygınlaştırılmalıdır. Bu adımlar atılmadığı takdirde, Türkiye’nin deprem kuşağında yer aldığı gerçeği göz önünde bulundurulduğunda, benzer felaketlerin yaşanması kaçınılmaz olacaktır. 6 Şubat depremleri, Türkiye için bir uyarı niteliğindedir; dersler çıkarılmalı ve gelecekte benzer acıların yaşanmasını önleyecek yapısal reformlar hayata geçirilmelidir.
İMZACILAR: TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder DEM Parti Mersin Milletvekili Perihan Koca CHP Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka CHP Hatay Milletvekili Nermin Yıldırım Kara CHP Gaziantep Milletvekili Hasan Öztürkmen EMEP Gaziantep Sevda Karaca Gaziantep Barosu Tiyatro ve sinema sanatçısı Orhan Aydın Şair ve yazar Ataol Behramoğlu Ressam Bedri Baykam Şair ve yazar Nihat Behram Sinema oyuncusu İlyas Salman Oyuncu Cezmi Baskın, Tiyatro yönetmeni Metin Coşkun Tiyatro oyuncusu Levent Üzümcü Şarkıcı Gülcan Altan Müzisyen Dengin Ceyhan Oyuncu Rutkay Aziz Halk müziği sanatçısı Sadık Gürbüz Müzisyen Cahit Berkay Müzisyen Nejat Yavaşoğulları, Sinema oyuncusu Gülsen Tuncer, Sinema oyuncusu Menderes Samancılar Oyuncu Cansu Fırıncı, Oyuncu Mehmet Okuroğlu, Sinema oyuncusu Ender Yiğit, Halk müziği sanatçısı Rahmi Saltuk, Sinema oyuncusu Cihat Tamer, Müzisyen ve senarist Zülfi Livaneli, Sinema oyuncusu Senan Kara, Tiyatro yönetmeni Erkan Çelikol, Tiyatro yönetmeni Harun Güzeloğlu, Sinema oyuncusu Nur Sürer, 10 Ekim Barış Derneği Başkanı İshak Kocabıyık, Yazar Müslüm Kabadayı, Yazar Ali Fuat Karaöz, Şehir Planlayıcısı Prof. Mehmet Tuncer Mimar Aslı Özbay Gazeteci Mehmet Oflaz Avukat Zübeyir Boztemir Döne Kaya Sergen Susam Fatma Irmak Tuba Erdemoğlu Duygu Baytekin Hakan Irfanoğlu Ali Rıza Göksu, Mehpare Koç Doğan Ilik Şiyar Ilik Özlem Gökçen Seyfeddin Yenice Hatice Özçiriş Turhan Hartlap Zübeyde Kahraman Abdülaziz Yenice Mehmet Tabarlı Sami Şahaboğlu Selin Sümbültepe Nuri Gülçin Hüseyin Göksu Ali Göksu Mustafa Uysun İsmail Gökçen Orhan Koç Hakan Baytekin Yağmur Suadiye Dalğıç Burcu Yılmaz Bade İsrafiloğl “F.Sema Gökcan Mustafa Kalaycı Hilal Efe Semih Can Ayışık Sucan Yaltırık Rifat Çoban Zeynep Sude Akhan Ceren Seçer İrem Varol Naciye Kilinç. Adem Kılınç Sacide Bozkurtal Derin Ordu, Azra Ohan Veysel Can Beril Aksoy Özlem Arslan Gülay Başeğmez Umut Efe Mevsim Kılınç Emre Çandır Mert Yıldız Azra Oğan Funda Bengoğulları Tufan Fındıklı Beril Aksoy Sevgi Özden Dilan Demirbilek Remziye Selçuk Belis Songur Esra Selin Bostan Rıdvan Çoban Muhammet Yıldız Haluk Karademir Mehmet Şahin Mehmet Ege Ceren Yıldırım Şahin Ela Korkmaz Selin Çoban Deniz Güler Yıldız Gökhan Çoban Yeşim Tapacıoğlu Zerrin Karadeniz ” Jülide Arslan Abdulhamit Nacar Emine Özdemir Halil İbrahim Tabarlı Nurten Tan Sinem Bulut Songül Şimşek Derya Gicgel Deniz Gicgel Damla Orhan Abdullah Ustabas Ayten Şimşek Gülderen Corapci Ahmet Uzun Celal Yıldız Emekli Öğrt Rıza Bulut Ayfer Karagöz Hilal Akkaya Evrim Ateş. Nilüfer Aslan Birkan Şimşek Taneryitmez Mustafa Kalaycı Mehmet Avcı Zübeyde Kahraman Aynur Bulut Abdurrahman Tatar Mehmet Sait Durkal Volkan Yilmaz Beril Oğuz Nevres Akkaya Bülent El Ender Adalya Gizem Akbulut Ümitcan Ordu Havvanur Karabulut Gülseren Yüney Nalan Yaltırık Nehir Yaltırık Yurdagül Anlar