15’lere Ağıt*
ta ata aa ta ta ha ta tta ta
tarih
sınıfların
mücadelesidir
1921
kanunisani 28
karadeniz
burjuvazi
biz
on beş kasap çengelinde sallanan
on beş kesik baş
yoldaş
bunların sen
isimlerini aklında tutma
fakat
28 kanunisaniyi unutma!
“siyah gece
“beyaz kar
“rüzgar
“rüzgar”.
trabzondan bir motor açılıyor
sa-hil-de-ka-la-ba-lık!
motoru taşlıyorlar
son perdeye başlıyorlar!
burjuva kemal’in omuzuna binmiş
kemal kumandanın kordonuna
kumandan kahyanın cebine inmiş
kahya adamlarının donuna
uluyorlar
hav… hav… hak… tü
yoldaş unutma bunu burjuvazi
ne zaman aldatsa bizi
böyle haykırır:
– hav…hav…hak…tü
– gördün mü ikinci motörü?
– içinde kim var?
– arkalarından gidiyorlar.
– ikinci motör birinciye yetişti
– bordoları bitişti
– motörler sarsılıyor
– dalgalar sallıyor sallıyor dalgalar.
– hayır
iki motörde iki sınıf çarpışıyor
– biz onlar!
– biz silahsız onlar kamalı
– tırnaklarımız
– kavga son nefese kadar
– kavga
– dişlerimiz ellerini kemiriyor
kamanın ucu giriyor
– girdi…
– yoldaşlar, ey!
artık lüzum yok fazla söze:
bakın göz göze
– karadeniz
on beş kere açtı göğsünü,
on beş kere örtüldü.
onbeşlerin hepsi
bir komünist gibi öldü
(Nazım Hikmet, Moskova 1923)
28 Ocak 1921, Mustafa Suphi ve Katledilen 14 Yoldaşı
1- Samsun Hançerli Mahallesinden Mustafa Suphi
2- Üsküdar Ahmet Çelebi Mahallesinden Ethem Nejat (İzmir Maarif Sadr-I Sabıkı )
3- Erzincanlı Aşçıoğlu Bahaeddin (Muallim)
4- Uşak’ın Hacı Hüseyin Mahallesinden Kasım Hulusi
5- Sürmene’nin Asu Kariyesinden Kıralioğlu Maksut
6- Cihangirli Hilmioğlu İsmail Hakkı (Doktor)
7- Van Erciş’ten Ahmetoğlu Hayrettin (Nefer)
8- Bandırma Manyas Nahiyesinden Hakkı Bin Ahmet Ali (Topçu Yüzbaşı)
9- İstanbullu Emin Şefik (Mühendis)
10- Kadıköylü Tevfik Bin Ahmet (Tayyare Yüzbaşısı)
11- Manisalı Kazım Bin Ali (İhtiyat Zabiti)
12- Erzincan’ın Akdağ Kariyesinden Hatipoğlu Mehmet
13- İzmir Tilkilikten Hacı Nustafaoğlu Mehmet
14- Kandıralı Cemil Nazmi Bin İbrahim
15- Maria (Meryem) (Mustafa Suphi’nin Eşi)
Fotoğraf: Mustafa Suphi (sandalyede oturan sıra soldan [bakana göre sağdan] dördüncü), 1. Tatar Dil Konferansı delegeleriyle birlikte. Aynı zamanda Kazan Müslüman Sosyalist Komitesi Başkan Yardımcısı Emine Muhiddinova (aynı sıra, soldan [bakana göre sağdan] beşinci) da fotoğrafta görülebilir.